Duszności

Czym są duszności

Brak tchu, trudności z oddychaniem, uczucie ucisku w klatce piersiowej lub ból w klatce piersiowej to wspólne objawy wielu chorób klatki piersiowej i serca, takich jak:

• Udar mózgu
• Niewydolność serca
• POChP
• Astma
• Dusznica bolesna
• Długi covid
• Niepokój

Duszności to stan, który może pojawić się nagle i z czasem stopniowo się pogarszać.
Duszności mogą być odczuwane jako:

• ucisk w klatce piersiowej
• trudności z wypełnieniem płuc
• duszenie się lub trudności ze złapaniem oddechu
• wyczerpanie
• uczucie niepokoju lub paniki

To normalne, że czasami brakuje Ci tchu – na przykład, gdy biegniesz do autobusu lub wchodzisz po długich schodach – ale czasami ta zadyszka może stać się częścią Twojego codziennego życia. Z dusznościami może być trudno sobie poradzić, zarówno pod względem emocjonalnym, jak i fizycznym. Możliwe jest jednak ich kontrolowanie i złagodzenie z biegiem czasu. Można nauczyć się unikać napadów duszności lub kontrolować je.

Jak leczy się duszności?

W zależności od tego, co jest przyczyną duszności, może być możliwe bezpośrednie leczenie ich przyczyny za pomocą leków. Na przykład: osoby chore na astmę mogą otrzymywać leki rozluźniające drogi oddechowe, a osoby chore na POChP – sterydy lub antybiotyki w celu radzenia sobie z nawrotami choroby.

Pacjent może otrzymać sprzęt taki jak inhalator, spacer lub nebulizator, umożliwiający zażywanie leku. Ważne jest, aby wiedzieć, jak prawidłowo używać tego sprzętu – porozmawiaj z pielęgniarką, lekarzem, farmaceutą lub fizjoterapeutą, aby upewnić się, że używasz go prawidłowo. Więcej informacji na temat stosowania inhalatorów można znaleźć w witrynie www.mylungsmylife.org.

Aby dodatkowo pomóc sobie w walce z dusznościami, oprócz leków można wprowadzić zmiany w trybie życia. Zdrowa dieta, odpowiednia aktywność fizyczna i unikanie czynników wyzwalających duszności, takich jak palenie tytoniu czy alergie, mogą sprawić, że duszności będą znacznie łatwiejsze do opanowania. Możesz również nauczyć się technik takich jak ćwiczenia oddechowe i ćwiczenia oczyszczające klatkę piersiową, które pomogą Ci poradzić sobie z objawami.

Lekarz może skierować Cię na rehabilitację pulmonologiczną, program, który uczy szeregu technik radzenia sobie z dusznościami.Dowiedz się więcej o rehabilitacji pulmonologicznej w naszej broszurze na ten temat.

Pozycje oddechowe

Jeśli masz problemy z oddychaniem, pomocne może okazać się siedzenie lub stanie w pozycjach, które otwierają drogi oddechowe i ułatwiają oddychanie. Ćwiczenia dobiera się w zależności od tego, kim jesteś, co powoduje u Ciebie duszności, co robisz i gdzie jesteś.

Poproś swojego fizjoterapeutę, terapeutę zajęciowego lub innego pracownika opieki zdrowotnej o porady dotyczące przydatnych pozycji oddechowych. Oto niektóre z pozycji, które mogą pomóc:

• Siedząc, pochyl się do przodu z obiema rękami na udach. Rozluźnij ręce i nadgarstki, a w razie potrzeby pozwól głowie opaść do przodu.
• Usiądź prosto z plecami na oparciu krzesła. Oprzyj obie ręce na udach, z rozluźnionymi dłońmi i nadgarstkami.
• Stojąc, pochyl się do przodu z rękami opartymi o coś płaskiego na wysokości klatki piersiowej – na przykład oparcie krzesła lub parapet.
• Stojąc, oprzyj się plecami o ścianę. Rozluźnij barki, pozwalając ramionom spocząć po bokach. Jeśli nie sprawia to dyskomfortu, odsuń stopy na około 30 cm od ściany, lekko oddalone od siebie.

Ćwiczenia oddechowe

Istnieją dwa główne rodzaje ćwiczeń oddechowych, które mogą być pomocne:

1. Techniki kontroli oddychania – ćwiczenia, które pomagają świadomie oddychać i uzyskać kontrolę nad mięśniami używanymi do oddychania
2. Ćwiczenia oczyszczające klatkę piersiową – ćwiczenia, które oczyszczają flegmę (lepki śluz) z dróg oddechowych, zapobiegając jej gromadzeniu się w płucach.

Zapytaj swojego fizjoterapeutę lub innego pracownika opieki zdrowotnej o to, jakie ćwiczenia mogą być dla Ciebie pomocne. Więcej szczegółów na temat tych ćwiczeń można znaleźć w witrynie www.mylungsmylife.org lub w naszej broszurze na temat duszności.

Zarządzanie swoją aktywnością

Duszności mogą wpływać na to, jakie aktywności wykonujesz i w jaki sposób. Jest to bardzo indywidualna kwestia, a jedyny pewny sposób, aby dowiedzieć się, co działa w Twoim przypadku, to metoda prób i błędów.

Nawet zmagając się z dusznościami, możesz zachować aktywność i wykonywać ćwiczenia fizyczne. Być może jednak trzeba będzie zmienić ćwiczenia, które wykonujesz, lub wprowadzić więcej przerw na odpoczynek. Nie przesadzaj z wysiłkiem – unikaj ćwiczeń o dużej intensywności, które powodują zadyszkę, i rozważ przejście na ćwiczenia o mniejszej intensywności, takie jak: spacery, delikatne rozciąganie, pilates lub joga albo nieforsowne pływanie.

Czasem problem duszności trzeba również brać pod uwagę przy planowaniu codziennych czynności. Oto nasze przykładowe sugestie:

• Zastanów się, czy możesz wykonywać niektóre zadania (np. gotowanie), siedząc, a nie stojąc.
• Upewnij się, że pozostawiasz sobie wystarczająco dużo czasu na dojście do siebie w przypadku wystąpienia duszności.
• Staraj się zwiększać ilość podejmowanych aktywności powoli, gdy czujesz się na to gotowy(-a).
• Dla niektórych osób podczas wykonywania czynności, które mogą wywołać duszności, pomocne jest towarzystwo, ponieważ zapewnia im poczucie posiadania wsparcia i komfortu psychicznego.

Często osoby cierpiące na duszności są w stanie zidentyfikować czynniki wyzwalające ten problem. Mamy na myśli zjawiska w otoczeniu, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia duszności. Są to na przykład: pyłki, zanieczyszczenia, pewne warunki pogodowe czy dym. Jeśli postarasz się unikać tych czynników, możesz zauważyć, że duszności w mniejszym stopniu wpływają na Twoje życie. Możesz sprawdzić jakość powietrza – powszechny czynnik wywołujący bezdech – wysyłając SMS o treści WEATHER na numer 66777, aby otrzymać bezpłatną wiadomość tekstową o temacie „Jakość powietrza i pogoda” od naszej infolinii.

Rozpoznawanie niepokoju

Jedną z trudności związanych z dusznościami jest fakt, że mogą one wywoływać silny niepokój. Może to przypominać napad lękowy (inaczej atak paniki) – nawiasem mówiąc, niepokój również może wywoływać duszności! Mamy tu na myśli fakt, że w czasie napadu duszności pacjent staje się niespokojny, a to może pogorszyć problem z oddychaniem.

Aby uniknąć tego błędnego kręgu, w czasie napadu duszności należy starać się zachować spokój. Pamiętaj, że duszności, choć nieprzyjemne, rzadko są niebezpieczne. Staraj się zachować świadomość własnego samopoczucia i ewentualnych dodatkowych czynników wywołujących u Ciebie stres. Oddychaj powoli i głęboko. Staraj się zachować świadomość otoczenia i tego, jak czuje się Twoje ciało.

Aby uzyskać więcej informacji na temat niepokoju i sposobów radzenia sobie z nim, wejdź na stronę witryny zatytułowaną Dobrostan psychiczny.